Afşin İlçe Sağlık Müdürlüğü tarafından Zehirli Mantarlara ilişkin bir bilgilendirme yazısı paylaşıldı.
Afşin İlçe Sağlık Müdürlüğünden Halk Sağlığı Uzmanı Dr. Göknur Eroğlu tarafından kaleme alınan yazıda şu bilgiler yer aldı;
Mantar Zehirlenmesi Nedir?
Mantar zehirlenmesi; doğal alanlarda yetişen ve yapısında zehirli madde bulunan mantarların taze, kurutulmuş veya konserve olarak çiğ veya pişirilerek yenmesi sonucunda gelişen ve ölümle dahi sonuçlanabilen ciddi bir zehirlenmedir. Mantar zehirlenmeleri, özellikle ilkbahar ve sonbahar aylarında yağışların bol olduğu mevsimlerde görülür. Ülkemizde doğal alanlarda yetişen zehirli mantarların bulunduğu unutulmamalıdır.
Mantar zehirlenmeleri genellikle zehirli olan mantarların yanlışlıkla zehirsiz olarak algılanması sonucu ortaya çıkar. Çünkü şekil ve renk olarak birbirine tıpa tıp benzeyen değişik mantar türleri mevcuttur. Örneğin zehirli bir tür olan Amanita türleri zehirsiz olan Agaricus türleri ile rahatlıkla karıştırılabilir. Amanita phalloides olarak bilinen mantar türünün ağır zehirlenmelere, karaciğer yetmezliğine ve ölümlere sebep olduğu bilinmektedir.
Ülkemizde yapılan araştırmalarda mantar zehirlenmesi tüm zehirlenmelerin %1.5-3’ünü oluşturduğu belirtilmektedir. Dünyada ise bu oran % 0,1 ila % 0,01 arasında değişmektedir. Yine ülkemizde yapılan bir çalışmada tüm ağır karaciğer yetmezliği olan hastaların yaklaşık % 3’ünün mantar zehirlenmesine bağlı olduğu gösterilmiştir.
Mantar Zehirlenmesi Belirtileri Varsa Ne Yapılmalı?
Zehirlenme belirtileri mantarda bulunan zehrin niteliğine göre değişir. Mantar yendikten sonra kişide sersemlik, uykuya meyil, tansiyon düşüklüğü, bulanık görme, yüz ve boyunda kızarma, nabızda artış, ağızda metal tadı, bulantı-kusma ile terleme, ishal, ateş, karın ağrısı gibi çeşitli belirtiler görülebilir.
Mantar yiyen bir kişide yukarıda verilen belirtilerden herhangi birinin görülmesi hâlinde vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır ve mümkünse gidilen tıbbi kuruluşa yenen mantarın bir örneği götürülmelidir.
Mantar Zehirlenmelerinde İlk Yardım Nasıl Olmalı?
- Sakin olmalı ve kişi sakinleştirilmeli
- Kişi asla kusturulmamalı
- Kişiye ağızdan katı/sıvı gıda verilmemeli
- Kişi eğer baygın durumda ve kusuyorsa, kusmuğun akciğerlere kaçmaması için kişi yan çevrilerek pozisyon verilmeli
- 112 aranarak ambulans çağırılmalı
Mantarlarla İlgili İnanılan Yanlış Bilgiler!
Halk arasında mantarlarla ilgili ilmi değeri olmayan yanlış bazı inanışlar vardır. Bunlar;
- Yoğurtla yenen mantar zehirlemez.
- Pişirilen mantarda zehir yok olur.
- Sirkeli ve tuzlu suda kaynatmakla mantarın zehri alınır.
- Kurutulmuş mantarın yenmesiyle zehirlenme olmaz.
- Çayırlarda yetişen mantarlar zehirli değildir.
- Mantar koparıldığında rengi değişmezse mantar zehirsizdir; mantarın iç kısmı mavileşirse bu mantar zehirlidir.
- Ağaçlardaki mantarlar zehirsizdir.
- Zehirli mantar gümüş kaşıkla pişirilirse kaşık kararır.
- Salyangozlar zehirli mantarları yemezler.
Bu sayılanlar bilimsel değeri olmayan yanlış bir takım inanışlardır.
Mantar Zehirlenmelerinden Nasıl Korunmalı?
Mantar zehirlenmelerinden en etkin korunma yöntemi doğal alanlarda yetişen mantarların kesinlikle yenmemesi; bunun yerine kültür mantarının tercih edilmesidir. Mantar alırken ambalajlı olanlar tercih edilmeli; ayrıca, ambalajda tüketiciyi bilgilendirmeye yönelik bazı bilgilerin yer aldığı etiketlerin olup olmadığına da dikkat edilmelidir.
