Afşin İlçe Sağlık Müdürlüğü Dünya Tütünsüz Günü dolayısı ile bir bilgilendirme yazısı paylaştı. Uzm.Dr.Derya Ayşegül TERCAN’ın kaleme aldığı bilgilendirme yazısı şöyle;
BIRAKAN KURTULUR “TÜTÜN”
Dünya Sağlık Örgütü tarafından Dünya Tütünsüz Günü olarak ilan edilen 31 Mayıs tarihi, her yıl çeşitli faaliyetlerle tütün ve tütün mamullerinin insana ve çevresine verdiği zararlar hakkında yapılan farkındalık çalışmaları eşliğinde tütünsüz bir hayata geçiş için ilk adım olarak kutlanmaktadır.
Nedir bu tütün ve tütün bağımlılığı?
Tütün Dünya tarihinde uzun yıllardır bilinen ve çeşitli amaçlarla kullanılan, Amerika kıtasının keşfiyle Avrupa’ya ve dünyaya yayılmış, bağımlılık yapıcı özellikte bir bitkidir. Tütünün bağımlılık yapıcı özelliği içerdiği “nikotin” maddesinden gelmekte olup (Dünya Sağlık Örgütü) DSÖ’ye göre tütün bağımlılığı, nikotin kullanım bozukluğu olarak da tanımlanmaktadır. Bağımlılık kişinin madde alımı üzerindeki kontrolünü kaybetmesini ifade eder.
En yaygın tütün ürünleri; sigara, sarmalık kıyılmış tütün mamulü, pipo, puro, nargilelik tütün mamulü, enfiye ve çiğnemelik tütündür. Toplumda oldukça sık kullanılan sigarada nikotin ile birlikte 4000’den fazla zararlı madde vardır. Sigara içme veya dumanının solunması zamanla kişide psişik ve fiziksel bağımlılık oluşturur. Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) sigarayı “dünyanın en hızlı yayılan ve en uzun süren salgını” olarak gördüğünü ifade etmiştir. Sigara ve tütün kullanım oranları gelişmiş ülkelerde azalmakta iken, Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde sigara tüketimi her yıl artış göstermektedir.
Tütün bağımlılığının temel belirtileri şunlardır:
– Tütün kullanımını kontrol etme kabiliyetinin bozulması,
– Tütün kullanımına diğer etkinliklere göre daha fazla öncelik verilmesi,
– Zararlarla veya olumsuz sonuçlarla karşılaşılmasına rağmen kullanıma devam edilmesi ile kendini gösteren güçlü bir nikotin kullanma isteği,
– Nikotinin gitgide eski etkisini kaybetmesi (tolerans geliştirilmesi),
– Nikotin kullanımının kesilmesi veya azaltılması sonrasında yoksunluk belirtilerinin görülmesi,
– Tütünün etkilerinin sebep olduğu, alevlendirdiği, yineleyici toplumsal ya da kişiler arası sorunlar olmasına karşın tütün kullanımını sürdürme (Örneğin; tütün kullanımıyla ilgili olarak başkalarıyla tartışmalara girme),
– Yineleyici bir biçimde tehlikeli olabilecek durumlarda tütün kullanma (Örneğin; yatakta sigara içme),
– İşteki, okuldaki ya da evdeki konumunun gereği olan başlıca yükümlülüklerini yerine getirememe ile sonuçlanan, yineleyici tütün kullanımı (Örneğin; işini engelleme.)
Peki ya pasif içicilik ve riskler?
Tütün, yalnızca kullanıcı olanlarda değil, doğrudan kullanıcısı olmayanlarda da sağlık sorunlarıyla birlikte ciddi sonuçlara yol açabilmektedir. Tütün ürünlerinin içindeki toksinler ve kansere neden olabilecek diğer maddeler havaya yayılarak, tütün kullanan kişinin yakınındakiler için zehirli bir ortam oluşturur. Bu sebeple tütün kullanmadığı halde tütüne maruz kalanların durumu da sağlık için büyük bir risk oluşturmaktadır. Bu durum pasif içicilik ya da ikinci el tütün dumanına maruz kalma olarak ele alınmaktadır.
Tütün kullanımının pek çok kansere (akciğer, mide, cilt, rahim ağzı vs.), kalp ve damar hastalıklarına, diyabete, solunum yolu hastalıklarına, gastrit, ülser gibi mide rahatsızlıklarına, diş ve diş eti hastalıklarına yol açtığı ayrıca gebelikte maruz kalındığında erken doğum, düşük doğum ağırlığı, çocukta gelişim bozukluklarına yol açabildiği bilinmektedir.
Her yıl dünyada yaklaşık 5 milyon insanın sigara ve tütün kullanımına bağlı hastalıklardan hayatını kaybettiği tahmin edilmektedir. Sigara ve tütün kullanımının bu boyutuyla sürmesi durumunda 2030 yılında dünyada 8 milyon kişinin sigara ve tütün kullanımına bağlı hastalıklardan hayatını kaybedeceği öngörülmektedir.
Bırakmak mümkün!
Sigarayı bırakmanın zor olacağı düşünebilir ve bu süreci ertelemek isteyebilirsiniz. Ancak ilk adımı atmaya karar verdiğinizde ve bu süreçte bir uzmandan destek aldığınızda; sürecin çok daha kolay ilerlediğini görebilirsiniz. Sigarayı bıraktığınız anda sağlığınızda/vücut fonksiyonlarınızda meydana gelen iyileşmeler, bırakma sürecine bağlı kalmanızı sağlayacaktır. Sigara bırakma tedavisinde psikolojik destek ve ilaç tedavisi büyük önem taşımaktadır. Bırakma yolculuğunda Alo 171 Sigara Bırakma Hattını arayarak ya da Sigara Bırakma Polikliniklerimize başvurarak destek alabilirsiniz!
Haydi hemen bugün başlayalım.
.
